Growth Mindset คือ แนวคิดการพัฒนาตนเองให้เชื่อมั่นในศักยภาพของตน กล้าฉีกกรอบความคิดเดิมที่ว่าความสำเร็จเป็นของคนที่เก่งและฉลาดมาตั้งแต่เกิดเท่านั้น แต่เชื่อว่าความทุ่มเทพยายามและการทำงานหนักเป็นพลังสนับสนุนให้ก้าวไปไขว่คว้าความสำเร็จได้ เรียกได้ว่า Growth Mindset เป็นกุญแจสำคัญที่จะค้นหาบันไดสู่ความสำเร็จในชีวิตด้วยวิธีที่เหมาะกับตัวเองที่สุด

วิธีก้าวสู่ความสำเร็จในอาชีพด้วยบันได 10 ขั้น มีดังนี้ 

1.รู้ข้อดีและข้อเสียในตัวเอง

เพราะคนเราไม่มีใครสมบูรณ์แบบ ทุกคนมีข้อดีข้อเสียจะมองเพียงด้านใดด้านหนึ่งไม่ได้ ก่อนอื่นต้องรู้จักตัวเองมองอย่างเป็นกลาง สิ่งใดที่เป็นจุดแข็งควรรักษาเอาไว้ ถ้าเป็นไปได้ควรเรียนรู้พัฒนาให้ดีกว่าที่เคยเป็น พร้อมกับเปิดใจยอมรับจุดอ่อนของตัวเอง สิ่งใดที่เป็นจุดอ่อนก็ให้พยายามแก้ไขนิสัยเสียของตัวเอง แต่ถ้าแก้ไขไม่ได้ ควรยอมรับว่าเป็นข้อเสียของตัวเองและหาข้อดีด้านอื่น ๆ มาชดเชยกัน เพราะ Growth Mindset คือการปลูกฝังทัศนคติการคิดอย่างยืดหยุ่นและมีความกล้าที่จะปรับปรุงพฤติกรรมตนเองเพื่อเพิ่มโอกาสความสำเร็จในชีวิต

2.เรียนรู้สิ่งที่เหมาะกับตัวเอง

เส้นทางความสำเร็จในชีวิตของแต่ละคนแตกต่างกัน มุมมองและความสนใจของคนเราก็ต่างกันด้วย ก่อนอื่นต้องค้นหาตัวเองให้พบว่าคุณเป็นคนอย่างไร เมื่อรู้จักตัวเองดีพอแล้วจะมีจุดยืนที่แข็งแกร่งไม่ว่าจะถูกใครมองอย่างไร หรือพูดอะไร ให้คุณพยายามรักษาความเป็นตัวของตัวเองเอาไว้ เพราะบางอย่างเหมาะกับคนอื่นแต่อาจไม่เหมาะกับตัวคุณ คนเราอาจสนใจสิ่งเดียวกันแต่วิธีการเรียนรู้อาจไม่เหมือนกัน คนเราเรียนในสิ่งเดียวกันแต่ลงมือทำแล้วได้ผลลัพธ์ออกมาไม่เหมือนกัน คนที่คิดอย่าง Growth Mindset กับการพัฒนาตนเอง จะไม่ปิดกั้นการเรียนรู้สิ่งใหม่และมักจะทดลองทำหลาย ๆ วิธี เลือกที่จะประสบความสำเร็จในแบบของตนเอง ไม่เลียนแบบใครและไม่จำเป็นจะต้องเหมือนใคร การฝืนทำในสิ่งที่ไม่ชอบอาจกระตุ้นความคิดด้านลบว่าตนเองไม่ได้เกิดมาเพื่อสิ่งนี้ จึงท้อถอยและไม่พยายามต่อ

3.สมองและสติปัญญาพัฒนากันได้

มนุษย์เรามีการเรียนรู้ตลอดชีวิต ไม่ว่าจะเป็นเรื่องใหญ่หรือเล็กน้อยแค่ไหนก็ตาม คนที่ชอบขวนขวายเรียนรู้สิ่งใหม่ ๆ จะรู้มากกว่าเดิม ยิ่งพยายามมากขึ้นก็จะเก่งมากขึ้นเรื่อย ๆ สังคมและโลกของเรามีการเปลี่ยนแปลงตลอดเวลา ปฏิเสธไม่ได้ว่าคนรุ่นเก่ามากมายพยายามปรับตัวเรียนรู้เทคโนโลยีใหม่ให้อยู่รอดในสภาพแวดล้อมใหม่และใช้ประโยชน์จากอุปกรณ์ทันสมัยที่เข้ามาเกี่ยวข้องในชีวิตไม่ทางใดก็ทางหนึ่งซึ่งแน่นอนว่ามันช่วยให้ชีวิตประจำวันสะดวกสบาย หากปิดกั้นการเรียนรู้ก็จะกลายเป็นผู้สูงวัยที่ถูกทิ้งอยู่ข้างหลัง คนที่ยึดติดกรอบความคิดเดิมเรียกว่า Fixed Mindset ซึ่งเป็นแนวคิดพื้นฐานที่ตรงข้ามกับ Growth Mindset เป็นสาเหตุให้หลายคนปิดกั้นการเรียนรู้เพราะต้องการปกป้องตัวเอง กลัวทำผิดพลาด กลัวความผิดหวัง คิดว่าทำแบบนี้อีกกี่ครั้งก็จะผิดหวังเหมือนเดิม หากคุณเป็นคนหนึ่งที่คาดหวังชีวิตที่ดีในวันข้างหน้า คงถึงเวลาต้องตัดสินใจเปลี่ยนแปลงและก้าวออกมาจากพื้นที่ปลอดภัยได้แล้ว

4.มองว่าปัญหาคือโอกาสที่จะเติบโต

อย่ากลัวงานยากและอย่าหนีปัญหา เปลี่ยนมุมมองความคิดใหม่ว่าความท้าทายเป็นโอกาสในการพัฒนาตนเอง ถึงจะแก้ปัญหาไม่สำเร็จ ผลลัพธ์ไม่เป็นไปตามที่ต้องการ แต่คุณจะได้เรียนรู้จากปัญหาและเติบโตขึ้น คนส่วนมากกลัวความล้มเหลวและใช้เป็นข้ออ้างให้ตัวเองหนีปัญหา มักจะอยู่แต่ในพื้นที่ปลอดภัยและเลือกทำแต่งานง่าย ๆ ทำให้มีความสามารถจำกัดอยู่เท่าเดิม แต่ในยุค New Normal หรือสภาวะปกติใหม่ที่ทุกคนกำลังเผชิญอยู่ในปัจจุบันไม่สามารถหลบเลี่ยงปัญหาเหมือนที่เคยเป็นมา เพราะโลกเปลี่ยนแปลงแบบพลิกผัน ถ้าไม่รู้จักปรับตัวจะเอาตัวรอดได้ยาก เมื่อเอาชนะอุปสรรคท้าทายได้ก็เป็นโอกาสที่จะเติบโตต่อไป

5.เรียนรู้อย่างมีคุณภาพ ไม่เน้นผลลัพธ์อย่างเดียว  

หากเปรียบเทียบการเรียนรู้กับการเดินทาง พูดได้ว่าเป้าหมายปลายทางเป็นสิ่งสำคัญก็จริง แต่สิ่งที่เกิดขึ้นระหว่างทางมีความสำคัญกว่า แนวคิดนี้สอดคล้องกับ growth mindset คือ การสร้างทัศนคติที่เชื่อว่าคนเราเก่งขึ้นได้และชอบความท้าทาย พยายามเรียนรู้พัฒนาตัวเองให้เดินไปตามความฝันทำให้กระบวนการเรียนรู้เป็นเรื่องสนุกและรู้สึกผ่อนคลายมากขึ้น นอกจากนี้การไม่จดจ่อกับผลลัพธ์อย่างเดียวยังช่วยลดแรงกดดันที่จะพัฒนาตัวเองให้สมบูรณ์แบบด้วย ใครก็ตามที่คิดท้อถอยง่ายเพราะคิดว่าตัวเองไม่เก่ง ไม่มีทางทำได้ พัฒนาไม่ได้ แม้จะปลุกเร้าตัวเองให้มีความพยายามแต่มักจะเลิกทำไปกลางคันทำให้เสียโอกาสพัฒนาตนเองให้ดีขึ้น หากคุณเป็นคนแบบนี้จำเป็นต้องปลูกฝังแนวคิด Growth Mindset อย่างเร่งด่วน การเรียนรู้ด้วยความกระตือรือร้น ฝึกฝนทักษะใหม่ ๆ เพิ่มเติมทำให้มีพลังสร้างสรรค์และมีการเติบโตอย่างต่อเนื่อง 

6.เปิดใจรับคำวิพากษ์วิจารณ์ 

หลายคนคิดว่าคำพูดที่ออกจากปากของคนรอบตัวไม่สำคัญ หรือมักจะเจอคำวิจารณ์ที่ส่งผลกระทบในแง่ลบทำให้กลายเป็นคนคิดลบ จึงมักจะหลีกเลี่ยงไม่ฟังคำพูดเชิงลบ แต่สำหรับคนที่มีแนวคิด Growth Mindset จะคิดต่างออกไป คำติชมแบบเป็นกลางคือมุมมองอีกด้านเหมือนกระจกสะท้อนส่องมาที่ตัวเอง ฟังเสียงคนอื่นว่าอะไรทำดีแล้ว อะไรต้องนำไปปรับปรุง สร้างแรงจูงใจในการเรียนรู้และพัฒนาตัวเองให้ก้าวหน้า เชื่อว่าถ้าได้เรียนมากขึ้นก็จะเก่งขึ้นได้ ทำดีกว่านี้ได้ แนวคิดที่ว่าตนเองจะเติบโตขึ้นส่งผลดีต่อสุขภาพจิตช่วยให้คิดในแง่บวกและรักการเรียนรู้ตลอดชีวิต

7.เรียนรู้จากความผิดพลาดและกล้าตัดสินใจ

คนที่มีแนวคิด Growth Mindset มักแสวงหาโอกาสในการพัฒนาตัวเองตลอดเวลา เรียนรู้ได้ทุกเรื่อง ที่สำคัญคือจะไม่กลัวความล้มเหลวเพราะทุกความล้มเหลวกลายเป็นบทเรียนสอนตัวเราได้ ไม่เฉพาะความผิดพลาดของตนเองเท่านั้น แต่ความผิดพลาดของคนอื่นก็เป็นประโยชน์ด้วย ลองนำเรื่องที่คนอื่นทำผิดพลาดมาคิดทบทวนและวางแผนใหม่ว่าจะแก้ปัญหานั้นด้วยตัวเองได้หรือไม่ ไม่ต้องกลัวที่จะลองผิดลองถูก ยิ่งเรียนรู้มากขึ้นก็จะคิดหาวิธีใหม่ ๆ ที่ได้ผลดีกว่าเดิม ขณะเดียวกันความสำเร็จก็ถือเป็นตัวอย่างที่ดีเหมาะแก่การเรียนรู้ด้วย และฟังคำแนะนำจากคนอื่นนำแนวคิดมาวิเคราะห์เพื่อตัดสินใจด้วยตนเอง คำแนะนำของคนอื่นอาจดีกับตัวเขาแต่ไม่เหมาะกับตัวเรา ต้องสร้างความเชื่อมั่นในตัวเองและกล้าตัดสินใจด้วยตัวเอง

8.เชื่อมั่นตนเอง ลองทำในสิ่งที่ไม่เคยทำ 

มองตัวเองในด้านบวก เปลี่ยนมุมมองใหม่ว่าตนเองเรียนรู้และพัฒนาความสามารถใหม่ ๆ ได้เสมอ กระตุ้นให้เกิดความคิดสร้างสรรค์ขึ้นมาได้ ช่วยให้กล้าลองทำในสิ่งที่ไม่รู้และไม่เคยทำมาก่อน โดยไม่กังวลว่าจะเกิดความผิดพลาดหรือความล้มเหลว แม้วันนี้จะยังไม่รู้แต่ถ้ามุ่งมั่นเรียนรู้อย่างตั้งใจจริงจะมีความเชี่ยวชาญในวันหน้า อย่าด่วนท้อถอยคิดว่าจะทำไม่สำเร็จ ครั้งแรก ๆ อาจทำได้ไม่ดีนัก หลังจากฝึกฝนให้มีทักษะความชำนาญมากขึ้นจะทำได้ดีขึ้นเรื่อย ๆ จนกระทั่งเกิดผลลัพธ์ตามต้องการ

9.ตรวจสอบและปรับแผนกลยุทธ์ใหม่

คนที่มีทัศนคติแบบ Growth Mindset จะบอกตัวเองเสมอว่ามีทางเลือกหลายวิธี ประเมินทางเลือกพร้อมกับเรียนรู้ทักษะใหม่ ๆ นำมาประกอบกันเพื่อแก้ไขปัญหาให้ได้ นักแก้ปัญหาที่ดีต้องมีความคิดที่ยืดหยุ่นลองปรับแผนไปเรื่อย ๆ ค้นหากลยุทธ์ที่เหมาะสม ไม่เพียงพยายามจนบรรลุเป้าหมายที่ตั้งใจไว้เท่านั้น แต่อาจป้องกันปัญหาใหม่ที่อาจเกิดขึ้นในอนาคตได้ด้วย สำหรับกรณีที่พยายามทำต่อเนื่องแล้วยังไม่เป็นผล คนที่มุ่งมั่นพัฒนาตนเองจะคิดว่าอย่างน้อยที่สุดก็ได้เรียนรู้ทักษะใหม่ ๆ และมีความชำนาญมากขึ้น ช่วยให้มีประสิทธิภาพการทำงานดีขึ้นและแก้ปัญหาในวันข้างหน้าได้ดีกว่าเดิม

10.ให้รางวัลกับความพยายาม ไม่ใช่ความสำเร็จ

ทุกความพยายามอาจไม่ประสบความสำเร็จเสมอไป แต่การลงมือทำอะไรบางอย่างก็อาจทำให้มีความคืบหน้า ใกล้ความสำเร็จมากขึ้นอีกขั้น เพิ่มความหวังและโอกาสที่จะคลี่คลายปัญหาได้ทั้งหมดในอนาคต ควรให้รางวัลตนเองกับทุกความพยายามเพื่อสร้างกำลังใจให้มีความมุ่งมั่นเดินหน้าต่อไปได้ ไม่ล้มเลิกความฝันไประหว่างทาง ความสุขจากรางวัลเล็ก ๆ น้อย ๆ ช่วยลดความกดดันและลดความเครียด สิ่งที่คิดว่ายากเกินไปก็อาจเป็นไปได้ในสักวัน

จำไว้เสมอว่า หัวใจสำคัญของ Growth Mindset คือความมั่นใจในและมีเป้าหมายในการพัฒนาตนเอง แม้เดิมทีจะไม่ใช่คนเก่งคนฉลาด ขอเพียงเปิดใจเรียนรู้ทุกเรื่องรอบตัวอย่างไม่ลดละ ขัดเกลาให้คนธรรมดาอย่างเราเปลี่ยนแปลงตัวเองและก้าวสู่ความสำเร็จได้เช่นกัน

ที่มาข้อมูล

• https://www.bypichawee.co/single-post/10-howto-growthmindset
• https://thepractical.co/9-ways-to-build-growth-mindset-for-employee/
• https://intrend.trueid.net/article/ความฝัน-ระหว่างทาง-ความสำเร็จ-trueidintrend_65678
• https://www.palagrit.com/what-is-growth-mindset/
• https://www.workwithpassiontraining.com/17524547/5-ขั้นตอนในการพัฒนาตนเองด้วย-growth-mindset